Şeker HASTALARI NE YEMELİ, NASIL BESLENMELİ?

Diyabet, günümüzde yaygın bir sağlık sorunu haline gelmiş olan kronik bir hastalıktır. Kan şekerinin düzenlenmesinde sorunlar yaşayan diyabet hastaları için beslenme büyük önem taşır. Doğru beslenme, kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir ve komplikasyonların önlenmesine katkı sağlayabilir. Diyabet hastalarının beslenme düzeninde dikkat etmeleri gereken bazı önemli faktörler bulunur. Sağlıklı ve dengeli besin seçimleri, fiziksel aktiviteyle desteklenen yaşam tarzı değişiklikleri, diyabet yönetiminde başarıyı artırmak için elzemdir. Rehberimizde de diyabet hastalarının günlük beslenme alışkanlıklarında göz önünde bulundurmaları gereken önemli ipuçlarını ve beslenme önerilerini ele alacağız.

DİYABET HASTALIĞI NEDİR?

Diyabet, kanda yüksek seviyelerde şeker (glukoz) bulunmasıyla karakterize kronik bir sağlık durumudur. Vücudumuzun enerji kaynağı olan glukoz, pankreas adı verilen bir organda üretilen insülin hormonu sayesinde hücrelere taşınır.  Diyabet hastalarında vücut ya yeterli miktarda insülin üretemez ya da üretilen insülini etkili bir şekilde kullanamaz. Diyabet, iki ana tipte sınıflandırılır:

• Tip 1 Diyabet: Bu tipte, pankreas hiç veya çok az insülin üretir. Bu durum genellikle bağışıklık sistemi tarafından yanlışlıkla pankreas hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya genç yetişkinlik döneminde başlar ve yaşam boyu insülin enjeksiyonları gerektirir.
• Tip 2 Diyabet: Bu tipte, vücut yeterli insülin üretse de hücreler insülini düzgün kullanamaz. Obezite, fiziksel aktivite eksikliği ve genetik faktörler tip 2 diyabetin gelişiminde önemli bir rol oynar. Başlangıçta belirtiler hafif olabilir ve ilaçlarla, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir. İlerleyen dönemlerde bazı kişilerin insülin enjeksiyonlarına ihtiyacı olabilir.

Diyabet hastaları, kan şekeri seviyelerini kontrol etmek için düzenli olarak kan testleri yapmak, ilaçlarını veya insülin dozlarını düzenli olarak kullanmak zorundadır. Bununla beraber, dengeli bir diyet uygulamak ve düzenli egzersiz yapmak gibi sağlık ve yaşam tarzı yönetimi açısından disipline etmelidir.

DİYABET HASTALARI NE YEMELİ, NASIL BESLENMELİ?

Diyabet, kan şekeri seviyelerinin yüksek olduğu bir sağlık durumudur. Diyabet hastalarının sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için kan şekerini kontrol altında tutmak oldukça önemlidir. Bu nedenle, diyabet hastaları için dikkatli bir beslenme planı oluşturmak gerekir. Aşağıdaki hususlar dikkate alınabilir: 

KARBONHİDRATLARI DENGELEMEK

Kan şekerini en çok etkileyen besin grubu karbonhidratlardır. Diyabet hastaları, özellikle rafine edilmiş karbonhidratlardan zengin olan beyaz ekmek, pirinç, makarna ve şekerli atıştırmalıkları sınırlamalıdır. Bunun yerine, tam tahıllı ekmek, kepekli pirinç, bulgur, quinoa gibi kompleks karbonhidratları tercih etmelidirler. Karbonhidrat tüketimini öğünler arasında dengeli bir şekilde yaymak da kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.

ŞEKER TÜKETİMİNİ AZALTMAK

Diyabet hastaları, şekerli içecekler, tatlılar, şeker ve şeker içeren yiyecekleri sınırlamalıdır. Şeker yerine tatlandırıcılar kullanmak, bu ihtiyacı karşılamada daha sağlıklı bir seçenek olabilir. Yine de fazla kullanmamaya özen gösterilmelidir.

LİFLİ BESİNLERİ TERCİH ETMEK

Lifli gıdalar, kan şekerini düzenlemeye yardımcı olarak  tokluk hissini artırır. Sebzeler, meyveler, baklagiller ve kepekli tahıllar, diyabet hastalarının beslenmesinde önemli bir rol oynamalıdır.

SAĞLIKLI YAĞLAR

Doymamış yağlar, özellikle zeytinyağı, avokado, ceviz ve balık gibi omega-3 yağ asitleri içeren besinler tercih edilmelidir. Trans yağlardan ve doymuş yağlardan uzak durmak, kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.

PORSİYON KONTROLÜ

Yemek porsiyonlarını kontrol etmek, kan şekeri seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olur. Aşırı yemek yemek, kan şekerinin ani yükselmesine ve düşmesine neden olabilir.

DÜZENLİ BESLENME

Diyabet hastaları, düzenli aralıklarla beslenmeli ve öğün atlamaktan kaçınmalıdır. Düzenli beslenmek, kan şekerini daha iyi kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

SU TÜKETİMİ

Bol su içmek, hidrasyonu sağlar ve kan şekerinin düzenlenmesine katkıda bulunur. Şekerli içecekler yerine su veya şekersiz içecekler tercih edilmelidir.

Her bireyin metabolizması farklı olduğundan diyabet tedavisi bireyselleştirilmiş olmalıdır. Diyabet hastalarının beslenme planlarını oluştururken, bir beslenme uzmanı veya diyetisyenden destek alması önemlidir. Bu uzmanlar, kişisel ihtiyaçlarına uygun bir beslenme planı oluşturmak ve kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak için yardımcı olabilirler.

DİYABET HASTALARI NE YEMEKTEN UZAK DURMALI?

Diyabet (şeker hastalığı) olan bireylerin beslenme alışkanlıklarına dikkat etmeleri ve bazı yiyecekleri tüketmekten kaçınmaları önemlidir. 

Diyabet hastaları kan şekerini kontrol altında tutmaya çalıştıkları için, kan şekerini hızlı yükselten veya düşüren yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Bu yiyecekler: 

• Şeker, kek, pasta, şekerlemeler, gazlı içecekler, meyve suyu ve tatlı meyveler gibi yüksek şeker içeren besinler kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltebilir.
• Beyaz ekmek, pirinç, patates ve beyaz unlu ürünler gibi yüksek glisemik indeksli yiyecekler de kan şekerini hızla artırabilir.
• Trans yağ ve doymuş yağ içeren işlenmiş gıdalar, diyabet hastalarının kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir ve insülin direncini artırabilir.
• Aşırı tuz tüketimi kan basıncını yükseltebilir ve diyabet hastalarında kalp hastalığı riskini artırabilir.
• Alkol, kan şekerini kontrol etmeyi zorlaştırabilir ve diyabet hastalarının hipoglisemi riskini artırabilir.
• Cips, kraker, kuruyemişlerdeki tuz, şeker ve yağ içeriği yüksek olabilir ve kan şekerini dengede tutmayı zorlaştırabilir.

Diyabet hastaları için daha sağlıklı beslenme tercihleri arasında düşük glisemik indeksli sebzeler, tam tahıllar, sağlıklı yağlar (örneğin, avokado ve zeytinyağı), düşük yağlı protein kaynakları ve az miktarda meyve bulunur. Beslenme düzenini düzenli olarak takip etmek, bir diyetisyen veya uzmanın rehberliğinde doğru besinleri seçmek, kan şekeri düzeylerini kontrol altında tutmada yardımcı olabilir.

DİYABET HASTALARI NE KADAR SU TÜKETMELİ?

Diyabet hastaları da dahil olmak üzere herkesin günlük su tüketimi, bireysel ihtiyaçlara ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. Genel olarak yetişkinlerin günde en az 8 bardak (yaklaşık 2 litre) su tüketmesi önerilir. Diyabet hastalarının su tüketimine özellikle dikkat etmeleri önemlidir. Yüksek kan şekeri seviyeleri, vücutta su kaybına ve dehidrasyona neden olabilir.

Diyabetli bir kişi, kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak için dikkatli bir beslenme ve yaşam tarzı yönetimi yapmalıdır. Bu süreçte su tüketiminin rolü büyüktür. Su içmek, vücudun hidrasyonunu sağlar ve böylece böbreklerin daha iyi çalışmasına ve kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olabilir. Diyabet hastalarının su tüketimi ile ilgili bazı önemli noktalar ise şunlardır: 

• Diyabetin türüne ve kontrol düzeyine bağlı olarak doktorunuz size uygun su tüketimini belirleyebilir.
• Yüksek kan şekeri seviyeleri, vücutta su kaybına yol açabilir, bu nedenle kan şekeri düzeylerini takip ederek su ihtiyacınızı buna göre ayarlayabilirsiniz.
• Aşırı miktarda su içmek, öğünler sırasında kan şekeri düzeylerinin kontrolünü zorlaştırabilir. Su içmeyi öğünlerle dengeli bir şekilde dağıtmaya çalışmalısınız.
• Egzersiz yapmak, vücutta su kaybına neden olabilir. Bu nedenle, egzersiz sonrası su tüketimine özellikle dikkat ederek dehidratasyonu önlemeye çalışmalısınız
• Diyabet hastaları şekerli içeceklerden uzak durmalı ve meyve suları gibi yüksek şeker içeren içeceklerin tüketimini sınırlamalıdır. Bunun yerine, şekersiz içecekler, su veya taze sıkılmış meyve suları tercih edilebilir.

Bu bilgilerin ışığında diyabet hastalığı daha sağlıklı ve güvenli bir biçimde kontrol altına alınabilir. Böylece daha konforlu ve rahat bir yaşam sürmeye başlanabilir.